ਬੱਸ, ਅੱਜ ਤੋਂ ਬੰਦ

ਅਖਬਾਰ 'ਚ ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਔਗੁਣਾ ਬਾਰੇ ਆਰਟੀਕਲ ਛਪਿਆ ਸੀ। ਪਤਨੀ ਨੇ ਇਹ ਲੇਖ ਪੜ• ਕੇ ਨਿੱਤ ਦੇ ਸ਼ਰਾਬੀ ਆਪਣੇ ਪਤੀ ਨੂੰ ਇਹ ਲੇਖ ਪੜ•ਨ ਲਈ ਕਿਹਾ। ਪਤੀ ਨੇ ਬੜੇ ਧੀਰਜ ਨਾਲ ਲੇਖ ਪੜ•ਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਕਿਹਾ, “ਬੱਸ ਅੱਜ ਤੋਂ ਬੰਦ” ਪਤਨੀ ਨੇ ਖੁਸ਼ ਹੋ ਕੇ ਕਿਹਾ ਕੀ ਸ਼ਰਾਬ? ਪਤੀ ਕਹਿੰਦਾ ਨਹੀਂ ਅਖਬਾਰ। ਇਹ ਸ਼ਰਾਬ ਵੀ ਬੜੀ ਅਜੀਬ ਚੀਜ਼ ਹੈ। ਹਰ ਸ਼ਰਾਬੀ ਸਵੇਰੇ ਸਰੀਰਕ ਅਤੇ ਮਾਨਸਿਕ ਪੱਖੋਂ ਬੇਹੱਦ ਤੰਗ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਕਸਮਾਂ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬੱਸ ਅੱਜ ਸ਼ਰਾਬ ਨਹੀਂ ਪੀਣੀ ਪਰ ਸ਼ਾਮ ਹੁੰਦਿਆਂ ਹੀ ਉਸ ਦਾ ਮਨ ਫਿਰ ਡਿੱਕ ਡੋਲੇ ਖਾਣ ਲੱਗ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਮਨ 'ਚ ਕਹਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਚੱਲੋ ਥੋੜ•ੀ ਜਿਹੀ ਪੀ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ। ਕੱਲ• ਬਿਲਕੁੱਲ ਬੰਦ ਕਰ ਦਿਆਂਗੇ, ਪਰ ਜਦੋਂ ਲੋਰ ਜਿਹੀ ਆਉਣ ਲੱਗਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਇਹ ਥੋੜ•ੀ ਜਿਹੀ ਮਾਤਰਾ ਫਿਰ ਪਹਿਲਾਂ ਵਾਲੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਹੀ ਜਾ ਪਹੁੰਚਦੀ ਹੈ।
ਕਿਸੇ ਨੇ ਸ਼ਰਾਬੀ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਸ਼ਰਾਬ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਮਾਰਨ ਵਾਲਾ ਜ਼ਹਿਰ (ਸਲੋਅ ਪੁਆਇਜ਼ਨ) ਹੈ। ਸ਼ਰਾਬੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਹੀ ਲੋਰ 'ਚ ਕਿਹਾ ਕਿ ਆਪਾਂ ਨੂੰ ਮਰਨ ਦੀ ਕਿਹੜੀ ਕਾਹਲ ਹੈ। ਇੱਕ ਸ਼ਾਇਰ ਨੇ ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਬੜੀ ਸੋਹਣੀ ਕਵਿਤਾ ਲਿਖੀ “ਦਾਰੂ ਪੀਣ ਦਾ ਨਿੱਕਲਦਾ ਬੁਰਾ ਸਿੱਟਾ, ਅਸੀਂ ਦੇਖੀ ਹੈ ਕਈ ਡਰੱਮ ਪੀ ਕੇ। ਰੂੜੀ ਮਾਰਕਾ, ਸੰਤਰਾ, ਸੌਫੀਂਆ ਵੀ ਦੇਖੀ ਵਿਸਕੀ, ਸਕਾਚ ਤੇ ਰੰਮ ਪੀ ਕੇ। ਭਾਵੇਂ ਹੁੰਦੈ ਸ਼ਰਾਬੀ ਉਹ ਅਸਮਾਨ ਚੜਿ•ਆ ਡਿੱਗੂ ਨਾਲੀ ਦੇ ਵਿੱਚ ਘੜੰਮ ਪੀ ਕੇ. . .। ਇਹ ਕਾਫੀ ਲੰਮੀ ਕਵਿਤਾ ਸੀ ਜਿਸ ਨੂੰ ਪੜ• ਕੇ ਕਈ ਵਧਾਈ ਸੰਦੇਸ਼ ਮਿਲੇ ਤਾਂ ਸ਼ਾਇਰ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਲਿਖੀ ਇਹ ਵੀ ਮੈਂ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀ.ਕੇ. ਹੀ ਹੈ। ਇੱਕ ਮੰਤਰੀ ਨੇ ਸਟੇਜ 'ਤੇ ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਭਾਸ਼ਣ ਦਿੱਤਾ। ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਭਾਸ਼ਣ ਸੁਣ ਕੇ ਤਾੜੀਆਂ ਮਾਰੀਆਂ। ਸ਼ਾਮ ਨੂੰ ਕੁਝ ਲੋਕ ਨੇਤਾ ਜੀ ਨੂੰ ਮਿਲਣ ਗਏ, ਤਾਂ ਨੇਤਾ ਜੀ ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਪੈੱਗ ਦੀਆਂ ਚੁਸਕੀਆਂ ਲੈ ਰਹੇ ਸਨ। ਲੋਕਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਮੰਤਰੀ ਜੀ ਇਹ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਹੁਣੇ ਹੀ ਸ਼ਰਾਬ ਦੇ ਖਿਲਾਫ ਭਾਸ਼ਣ ਦੇ ਕੇ ਆਏ ਹੋ। ਮੰਤਰੀ ਜੀ ਨੇ ਮਿੰਨਾ-ਮਿੰਨਾ ਮੁਸਕਰਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਕਿਹਾ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਮੈਂ ਇਸ ਦੇ ਔਗੁਣਾਂ ਦੀ ਤਹਿ ਤੱਕ ਜਾਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹਾਂ। ਦੇਖੋ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਖਾਤਰ ਮੈਂ ਆਪਣਾ ਜੀਵਨ ਵੀ ਦਾਅ 'ਤੇ ਲਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਸਿਆਣੇ ਆਦਮੀਆਂ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀ ਕੇ ਗਵਾਏ ਸਮੇਂ ਦਾ ਪਛਤਾਵਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਸੇ ਲਈ ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਲਾਲ, ਕਾਲੀਆਂ, ਦਾਰੂ ਦੀਆਂ ਬੋਤਲਾਂ ਵਿੱਚ ਪਈ ਰੁੱਤ ਜਵਾਨੀ ਦੀ ਬੰਦ ਹਾਏ! ਹਰ ਪੀਣ ਵਾਲਾ ਡਰ ਕੇ ਸੋਚਦਾ ਹੈ ਪੀਣ ਲੱਗੇ ਨਾ ਮੇਰਾ ਫਰਜ਼ੰਦ ਹਾਏ! ਕੋਈ ਵੀ ਸ਼ਰਾਬੀ ਇਹ ਨਹੀਂ ਚਾਹੁੰਦਾ ਕਿ ਉਸ ਦੀ ਔਲਾਦ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਲੱਗੇ।
ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਦੀ ਲੱਥ ਭੈੜੀ ਸੰਗਤ ਕਾਰਨ ਹੀ ਲੱਗਦੀ ਹੈ। ਜਦ ਇੱਕ ਵਾਰ ਇਹ ਹਲਕ ਤੋਂ ਉੱਤਰ ਜਾਏ ਤਾਂ ਫਿਰ ਬਕੌਲ ਮਿਰਜਾ ਗਾਲਬ “ਛੁਟਤੀ ਨਹੀਂ ਯੇ ਕਾਫਿਰ ਮੂੰਹ ਪੇ ਲੱਗੀ ਹੂਈ।” ਗਾਲਿਬ ਨੇ ਧਾਰਮਿਕ ਉਪਦੇਸ਼ ਵਾਲੇ ਨੂੰ ਕੁਝ ਏਦਾਂ ਵੀ ਕਿਹਾ “ਤੈਨੂੰ ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਦਾ ਲੁਤਫ ਕੀ ਦੱਸਾਂ, ਹਾਏ ਕੰਬਖਤ ਤੂੰ ਤਾਂ ਪੀਤੀ ਹੀ ਨਹੀਂ। ਬਹੁਤ ਸ਼ਰਾਬੀ ਕਿਸੇ ਸਾਧੂ ਸੰਤ ਜਾਂ ਧਾਰਮਿਕ ਡੇਰੇ ਦਾ ਆਸਰਾ ਲੈ ਕੇ ਸ਼ਰਾਬ ਛੱਡਦੇ ਹਨ। ਭਾਵੇਂ ਕਿ ਹਸਪਤਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਨਸ਼ਾ ਛਡਾਊ ਕੇਂਦਰ ਹਨ ਫਿਰ ਵੀ ਆਦਮੀ ਦੀ ਆਪਣੀ ਇੱਛਾ ਸ਼ਕਤੀ (ਵਿੱਲ ਪਾਵਰ) ਨਾਲ ਹੀ ਸ਼ਰਾਬ ਛੱਡੇ ਤਾਂ ਇਹ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਹੈ। ਸ਼ਰਾਬ ਪੀਣ ਦੀ ਆਦਤ ਕਦੇ ਵੀ ਇੰਤਹਾ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚਣੀ ਚਾਹੀਦੀ। ਕਿ ਆਦਮੀ ਇਹ ਕਹੇ “ਨਸ਼ਾ ਹੋ ਤੋਂ ਕਿਆ ਗਮ ਹੈ ਮਰਨੇ ਕਾ ਆਦਮ, ਹਮ ਕਬਰ ਮੇਂ ਵੀ ਗਏ ਪੀਤੇ-ਪੀਤੇ।”