ਦੋ ਜਾੜ•ਾਂ ਸੋਲਾਂ ਹੱਥ

ਅਮਰਜੀਤ ਢਿੱਲੋਂ
'ਇਸ਼ਕ ਨੇ ਗਾਲਿਬ ਸਭ ਵਲ ਦੀਏ ਨਿਕਾਲ ਮੁੱਦਤ ਸੇ ਆਰਜ਼ੂ ਥੀ ਕਿ ਸੀਧਾ ਕਰੇ ਕੋਈ।' ਚਾਚਾ ਗਾਲਿਬ ਦਾ ਇਹ ਸ਼ੇਅਰ ਉਸ ਵੇਲੇ ਯਾਦ ਆਇਆ ਜਦ ਮੈਂ ਦੰਦਾਂ ਦੇ ਹਸਪਤਾਲ 'ਚ ਲੰਬੀ ਕੁਰਸੀ 'ਤੇ ਪਿਆ ਜਾੜ• ਪੀੜ ਨਾਲ ਕਰਾਹ ਰਿਹਾ ਸਾਂ। ਮੇਰੀਆਂ ਦੋ ਜਾੜ•ਾਂ ਤੇ 8 ਡਾਕਟਰਾਂ (16 ਹੱਥਾਂ) ਨੇ 16 ਦਿਨ 16 ਘੰਟੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। 16 ਸੌ ਰੁਪਏ ਖਰਚ ਕੇ ਮੈਂ ਸੋਚ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਕਿ ਜ਼ਿੰਦਗੀ 'ਚ ਮੈਂ ਆਪਣੇ ਦੰਦਾਂ ਜਾੜ•ਾਂ ਲਈ ਰੋਜ਼ਾਨਾਂ ਸਿਰਫ 16 ਮਿੰਟ ਹੀ ਦਿੱਤੇ ਹੁੰਦੇ ਤਾਂ ਅੱਜ ਇਹ ਸਮਾਂ ਨਾ ਦੇਖਣਾ ਪੈਂਦਾ। ਜ਼ਿਲ•ਾ ਫਰੀਦਕੋਟ ਦੇ ਆਖਰੀ ਪਿੰਡ (ਦਬੜ•ੀਖਾਨਾ) ਤੋਂ ਮੈਂ ਦਿੱਤੇ ਸਮੇਂ ਅਨੁਸਾਰ ਪੌਣੇ ਅੱਠ ਵਜੇ ਤੁਰ ਪੈਂਦਾ ਅਤੇ ਸਾਢੇ ਨੌ ਵਜੇ ਫਰੀਦਕੋਟ ਦੇ ਦੰਦਾਂ ਦੇ ਹਸਪਤਾਲ ਪਹੁੰਚ ਜਾਂਦਾ। ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਇੱਕ ਲੜਕੀ ਗਗਨ ਸਰਾਂ ਨੇ ਜਾੜ• ਖੁਰਚਨੀ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤੀ। ਚੌਥੇ ਦਿਨ ਯਸ਼ਪਾਲ, ਸਤਵੇਂ ਦਿਨ ਡਾ. ਇੰਦਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ, 10 ਵੇਂ ਦਿਨ ਮੈਡਮ ਪਾਇਲ, 11ਵੇਂ ਦਿਨ ਪੁਨੀਤ 13ਵੇਂ ਦਿਨ ਫਿਰ ਇੱਕ ਮੈਡਮ ਅਤੇ ਅੰਤ 15,16ਵੇਂ ਦਿਨ ਡਾ. ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਨੇ ਪੂਰੀ ਲਗਨ ਨਾਲ 4-4 ਘੰਟੇ ਲਾ ਕੇ ਇਸ ਜਾਨਲੇਵਾ ਪੀੜ• ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਦਿਵਾਇਆ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਜਾੜ• ਦੇ 10 ਐਕਸਰੇ ਕੀਤੇ ਗਏ। ਡਾਕਟਰ ਕਹਿੰਦੇ ਵੱਡਾ ਮੂੰਹ ਖੋਲ•ੋ, ਹੋਰ ਵੱਡਾ ਮੂੰਹ ਖੋਲ•ੋ ਤਾਂ ਮੇਰੇ ਇੱਕ ਚੁੱਟਕਲਾ ਯਾਦ ਆ ਜਾਂਦਾ “ਕਿ ਡਾਕਟਰ ਸਾਹਿਬ ਜਾੜ•ਾਂ ਬਾਹਰ ਬੈਠ ਕਿ ਭਰੋਗੇ, ਕਿ ਮੂੰਹ ਦੇ ਅੰਦਰ ਬੈਠ ਕੇ”। 14ਵੇਂ ਦਿਨ ਦੀ ਜ਼ਬਰਦਸਤ ਪੀੜ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤਾਂ ਡਾ. ਪੁਨੀਤ ਨੂੰ ਕਹਿ ਦਿੱਤਾ ਸੀ ਕਿ ਬੱਸ ਮੈਂ ਹੁਣ ਇਸ ਹਸਪਤਾਲ ਨਹੀਂ ਆਵਾਂਗਾ ਅਤੇ ਆਪ ਮੁਹਾਰੇ ਹੰਝੂ ਮੇਰੀਆਂ ਅੱਖਾਂ 'ਚੋਂ ਵਹਿ ਤੁਰੇ। ਪਰ ਉਨ•ਾਂ ਬਹੁਤ ਹਮਦਰਦੀ ਜਤਾਉਂਦਿਆਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਤੁਹਾਡੀ ਜਾੜ• ਦੀ ਹਾਲਤ ਕਾਫੀ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਹੈ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜਾੜ• ਨੂੰ ਲਹੂ ਸਪਲਾਈ ਕਰਨ ਵਾਲੀਆਂ ਤਿੰਨ ਨਸਾਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਪਰ ਤੁਹਾਡੇ ਚਾਰ ਹੈ। ਇਨ•ਾਂ 'ਚੋਂ ਦੋ ਬੰਦ ਹਨ। ਤੁਹਾਡੀ ਹੱਡੀ ਟੇਢੀ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਸੁੰਨ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਟੀਕਾ ਅਸਰ ਨਹੀਂ ਕਰ ਰਿਹਾ। ਮੈਂ ਡਾਕਟਰ ਇੰਦਰਪ੍ਰੀਤ ਨੂੰ ਫੋਨ ਕਰਦਾ ਕਿ ਮੈਨੂੰ ਮੁਕਤੀ ਦਿਵਾਓ। ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸਹਿਜ ਭਾਵ ਨਾਲ ਕਹਿੰਦਾ ਕਿ ਤੁਸੀਂ ਸਾਡੇ ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਵਰਗੇ ਹੋ। ਸੰਜ਼ਮ ਕਰੋ, ਜਾੜ• ਦਾ ਕੰਮ ਬਹੁਤ ਧੀਰਜ ਨਾਲ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਉਹ ਸਾਰੇ ਸਿਖਿਆਰਥੀ ਸਨ ਪਰ ਮੈਂ ਉਨ•ਾਂ ਦੇ ਧੀਰਜ ਤੇ ਹੈਰਾਨ ਹੁੰਦਾ। ਕੁੜੀਆਂ ਮੁੰਡੇ ਬਿਨਾ ਕਿਸੇ ਵਿਤਕਰੇ ਦੇ ਦੋਸਤਾਂ ਵਾਂਗ ਚਿੱਟੇ ਕੋਟ ਪਾ ਕੇ ਵਿਚਰਦੇ ਸੋਹਣੇ ਲੱਗਦੇ। 'ਉਹ ਯਾਰ ਆਹ ਕੰਮ ਕਰੀਂ' ਕੁੜੀਆਂ ਮੁੰਡੇ ਇੱਕ ਦੂਜੇ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸਹਿਜਭਾਵ ਨਾਲ ਕਹਿੰਦੇ। ਕਮਾਲ ਦਾ ਅਨੁਸ਼ਾਸ਼ਨ! ਮੈਂ ਕੰਧਾਂ 'ਤੇ ਲਿਖੇ ਮਾਟੋ ਪੜ•ਨ ਲੱਗਦਾ। ਦੰਦਾਂ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸਾਫ ਰੱਖੋ। ਸਵੇਰੇ ਸ਼ਾਮ ਬੁਰਛ ਕਰੋ। ਹਮੇਸ਼ਾ ਨਰਮ ਬੁਰਸ਼ ਵਰਤੋ, ਸਖਤ ਬੁਰਸ਼ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰੋ। ਖਾਣਾਂ ਖਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਬੁਰਸ਼ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰੋ। ਖੱਟੀਆਂ, ਮਿੱਠੀਆਂ, ਤਲੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਤੋਂ ਪਰਹੇਜ਼ ਕਰੋ। ਸਖਤ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨਾ ਖਾਓ। ਕੋਲਿਡ ਡਰਿੰਕ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨਾ ਕਰੋ। ਪਰ ਮੈਂ ਤਾਂ ਕਦੇ ਇਨ•ਾਂ ਗੱਲਾਂ 'ਤੇ ਅਮਲ ਹੀ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਹਮੇਸ਼ਾ ਗਚਕ, ਰਿਉੜੀਆਂ, ਗੁੜ ਆਦਿ ਖਾਂਦਾ ਰਿਹਾ ਸਾਂ। ਹੁਣ ਪਛਤਾਅ ਰਿਹਾ ਸਾਂ ਕਿ ਕਾਸ਼! ਮੈਂ ਦੰਦਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਮਿੱਤਰ ਸਮਝਿਆ ਹੁੰਦਾ। ਹੁਣ ਜਦ ਮੈਂ ਅੱਧੀ ਸਦੀ ਤੋਂ 4 ਵਰ•ੇ ਟੱਪ ਚੁੱਕਿਆ ਹਾਂ ਅਤੇ ਦੰਦ 32 'ਚੋਂ 24 ਰਹਿ ਗਏ ਹਨ। ਸੋਚਦਾਂ ਹਾਂ ਕਿ ਰਹਿੰਦੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਇਨ•ਾਂ ਦੀ ਰੱਖਿਆ ਕਰ ਸਕਾਂ ਤਾਂ ਵੀ ਠੀਕ ਹੈ। ਬਚਪਨ 'ਚ ਗੁਰੂਦੱਤ ਦੀ ਇੱਕ ਫਿਲਮ ਦੇਖੀ ਸੀ 'ਦੋ ਆਖੇਂ ਬਾਰਹ ਹਾਥ' ਹੁਣ ਆਪ ਬੀਤੀ ਦੀ ਇਹ ਫਿਲਮ ਖੁਦ 'ਤੇ ਹੰਢਾਈ ਹੈ (ਦੋ ਜਾੜ•ਾਂ ਸੋਲਾਂ ਹੱਥ) ਸਾਰਿਆਂ ਸੱਜਣਾਂ ਨੂੰ ਬੇਨਤੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਅੱਜ ਤੋਂ ਹੀ ਆਪਣੇ ਦੰਦਾਂ ਲਈ ਸਿਰਫ 16 ਮਿੰਟ ਜ਼ਰੂਰ ਰਾਖਵੇਂ ਕਰ ਦੇਣ। ਸਵੇਰੇ ਉੱਠਣ ਸਾਰ ਅਤੇ ਰਾਤ ਨੂੰ ਸੌਂਣ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਬੁਰਸ਼ ਜ਼ਰੂਰ ਕਰਨ।